Alpes Poenninae

Alpes Poenninae
Math	Talaith Rufeinig
Prifddinas	Augusta Praetoria Salassorum
Daearyddiaeth
Sir	yr Ymerodraeth Rufeinig
Gwlad	yr Ymerodraeth Rufeinig
	[golygwch ar Wicidata]

Roedd Alpes Poenninae neu yn llawn Alpes Poenninae et Graiae yn dalaith o'r Ymerodraeth Rufeinig. Hi oedd y mwyaf gogleddol o'r tair talaith fechan yn ardal yr Alpau. Roedd y dalaith yn cynnwys yr Alpau yn ardal y Valais, rhwng Ffrainc, Y Swistir a'r Eidal. Yn y gorllewin roedd yn ffinio â Gallia Narbonensis, gyda talaith Raetia i'r dwyrain, Germania Superior i'r gogledd ac Alpes Cottiae a'r Eidal i'r de.

Roedd Alpes Poenninae yn wreiddiol yn diriogaeth llwythi Galaidd y Nantuates, y Veragroa, y Sedunos a'r Uberos. Gorchhfygwyd hwy gan Iŵl Cesar yn y flwyddyn 58 CC, a meddianwyd y diriogaeth yn 15 CC dan yr ymerawdwr Augustus gan fyddin oedd dan arweiniad Tiberius a Drusus. Nid yw'n eglur a grewyd y dalaith yr adeg honno neu'n ddiweddarach yn nheyrnasiad Claudius.

Er ei bod yn dalaith fechan roedd o bwysigrwydd strategol, gan ei bod yn amddiffyn y ffyrdd dros yr Alpau. Credir fod y gair Poenninae yn dod o Penn, duw Celtaidd y mynyddoedd. Daw Graiae o fytholeg Groeg.

Yn y 4g concrwyd y diriogaeth gan y Bwrgwndiaid, oedd wedi symud i mewn i'r dalaith yn heddychlon yn ystod y ganrif cynt.

Taleithiau'r Ymerodraeth Rufeinig tua 120 OC